`Neden zengin değilim?` diyorsanız…

UZMANPARA

Muhtemelen hala neden zengin olmadığınızı merak ediyorsunuz. Belki de neden tasarruf yapamadığınızı veya harcamalarınızı kontrol altına alamadığınızı düşünüyorsunuz. Teorik olarak para yönetimi aslında oldukça basit: Çok kazan, az harca. Ancak insan olarak beynimiz deneyimlerimize ve şartlara göre kararlar alıyor ki bu kararlar parasal sorunlarınızın da temelini oluşturuyor. The Balance sitesinde yayınlanan makalede sizi zengin olmaktan alı koyan nedenler ve çözümler şu şekilde sıralanıyor:

HER ŞEYE SAHİP OLACAĞIM DÜŞÜNCESİNDEN KURTULUN

Eğer sürekli yeterli paranızın olmadığını düşünüyorsanız hayata bakış açınızı gözden geçirmelisiniz. Günümüzün psikoloji dünyasına göre “dar görüşlü bir bakış açısı zamana bakışımızı sınırlayarak uzun vadede bizleri zor duruma düşürebilecek anlık ve kısa vadeli kararlar almamıza neden oluyor. Tıpkı kredi kartları ile harcama yaparken o paranın uzun vadede ödeneceğini düşünmemek gibi.”
Dar görüşlü bakış açısı mahrumiyet duygusunu doğurarak yanlış kararlar almanıza neden olabilir. Örneğin yeterli kadar sahip olmadığınızı düşündüğünüz şeyler için aşırı harcama yapabilirsiniz. Ayrıca hiçbir şey, hiçbir zaman yeterli gelmeyeceğinden hayattan zevk de alamayacaksınız.
Bu bakış açısından bir gecede kurtulamazsınız ancak şu an sahip olduğunuz şeyleri yazmaya başlayarak işe başlayabilirsiniz. Hayatınızda neyin eksik olduğuna değil, nelere sahip olduğunuza odaklanın.

SİZE ÖZEL TETİKLEYİCİLERİ BULUN

Para ve harcamalar ile ilişkimiz tamamen kişiseldir. Herkesin para hakkında kendi değer ve inançları olsa da harcama yapmamıza neden olan özel tetikleyiciler de vardır. Bulunduğunuz yer, ortam veya duygularınıza göre değişebilen bu tetikleyiciler normalden daha fazla harcama yapmanıza sebep olabilir. Örneğin harcamalar konusunda probleminiz varsa ve en sevdiğiniz mağazanın önünden geçiyorsanız muhtemelen kendinizi alışveriş yapmaktan alıkoyamayacaksınız. Ayrıca yorgun veya üzgün olduğunuzda da kendinizi internetten bir şeyler alırken bulabilirsiniz.
Bunun için sizi harcama yapmaya iten kendinize has tetikleyicileri bulmanız oldukça önemli. Hangi şartlar ve duygular sizi harcamaya yapmaya itiyor? Bu tetikleyicileri bir yere yazın ve davranışlarınızı yeniden gözden geçirin.

ALIŞKANLIKLARINIZIN DIŞINA ÇIKIN

Finansal durumunuzu daha da iyileştirmek için şu anki yaşam tarzınızı da değiştirmeniz gerekir. İster borçlarınızı ödüyor olun, isterseniz emekliliğiniz için yatırım yapıyor olun finansal hedeflerinize ulaşmanız için davranışlarınızda da ciddi değişimler yapmanız gerektiğini unutmayın. Ancak çoğu insan değişim yapmaya çok da istekli değildir. İnsanlar genel itibarıyla alışık oldukları şekilde yaşamayı tercih eder. Eğer finansal durumunuzu iyileştirmek istiyorsanız her zaman yaptığınız şeylerin dışına çıkmalısınız. Borçlarınızdan kurtulmak veya tasarruf yapmak için kendinizi rahat hissettiğiniz yaşam tarzından çıkmalısınız. Bunun için şimdiden bir şeyler yapmaya başlayın. En büyük başarılar, alışık olduğunuz rahat yaşamın dışında sizleri bekliyor.

FİNANSAL SORUNLARINIZLA YÜZLEŞİN

İnsan olarak baskılardan ve acı veren durumlardan kaçma gibi bir davranış sergileriz. Söz konusu finansal durum olduğunda da durum pek farklı değildir. Dan Galai ve Orly Sade tarafından yapılan araştırmalar, yatırımcıların olumsuz bilgilerden ve riskli durumlardan kaçınma eğilimi sergilediğini gösteriyor. Araştırmacılar bu tutumu “devekuşu etkisi” olarak isimlendiriyor: Riskli finansal durumlardan kaçınarak başınızı kuma gömmeniz ve bu risklerin varlığını kabul etmemeniz.

Her ne kadar bu araştırma yatırımcıların tutumu ile ilgili olsa da diğer finansal durumlarla da yakından ilişkili. Kredi kartı ekstrenizi ve banka hesabınızı kontrol etmemenizin nedeni göreceğiniz sonucun sizi depresyona sokacağından korkuyor olmanız olabilir.
“Devekuşu etkisinden” kurtulmak için parasal sorunlarınızla yüzleşmelisiniz. Sorunları görmezden gelmeniz sadece daha çok sıkıntı yaratır. Sorunlarınız kabul ederseniz finansal durumunuzu da daha iyi yönetebilirsiniz.