Ekonomistler, enflasyonun geçen yıla göre gerilemesinde baz etkisi ana faktör olurken, manşet enflasyonda ağustosta da baz etkisi gözleneceği öngörüsünde bulundu.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Tüketici Fiyat Endeksi  (TÜFE) temmuzda aylık bazda yüzde 0,58, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE)  yüzde 1,02 artış gösterdi.

Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 11,76, yurt içi üretici  fiyatlarında yüzde 8,33 oldu.

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin  olarak yaptığı değerlendirmede  temmuz ayında TÜFE'nin  yüzde 0,58 artış ile  yüzde 0,85 artış yönündeki medyan beklentinin altında gerçekleştiğini belirtti.

Bürümcekçi, "Geçen yıl temmuz ayında yüzde 1,36 artış olurken, 2003  yılı bazlı endeksin temmuz ayları tarihsel ortalaması ise yüzde 0,24 artışla bu  yıl için baz etkisinin belirgin lehte olduğuna işaret ediyordu. Geçen yıl geçici  vergi indirimlerinin sona ermesi ve elektrik zammı enflasyonu normal seyrinin  belirgin üzerine çıkarmıştı. Enflasyonun geçen yıla göre gerilemesinde baz etkisi  ana faktör olurken, gıda fiyatlarının geçen yılın düşüşüne yakın olması nötr  etkide bulundu. Buna karşılık, kura ve iç talebe hassas bir çok grupta (mobilya,  ev aletleri, araç satın alımı, görsel-işitsel sistemler vb) belirgin fiyat  artışları gözlendi." ifadelerini kullandı.

Gıda enflasyonunun işlenmiş gıdayı aşağı çektiğini aktaran Bürümcekçi,  manşet enflasyonda ağustosta da baz etkisi gözleneceğini dile getirdi.

Bürümcekçi, "Önümüzdeki dönem seyri açısından gıda fiyatlarının  belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının  görünümü, döviz kuru hareketleri ve kamu fiyat/vergi ayarlamaları enflasyon  üzerindeki risklerin yönünü belirleyecektir. Kısa vadede, petrol ve emtia  fiyatlarının toparlanmasının olumsuz yansımaları görülürken, son dönemde değer  kaybının hızlanması ile son bir yıldaki kur sepeti değişiminin yüzde 25 civarında  seyretmesi enflasyonu yukarı yönde etkileyen bu faktörün güçlendiğine işaret  etmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Ayrıca, kredi artışlarının desteği ile haziran’dan itibaren güçlenen  iç talebin salgına bağlı tedbirlerle kısa vadede etkili olan arz yönlü unsurlarla  birleşerek enflasyonu olumsuz etkilediğinin gözlemlendiğini söyleyen Bürümcekçi,  şu ifadeleri kullandı:

"Buna karşılık, başta otel-lokanta olmak üzere bazı önemli hizmet  gruplarında geçici KDV indirimine gidilmesi bu gelişmenin ne ölçüde tüketiciye  yansıtılacağı belirsiz olsa da, manşet ve hizmet enflasyonunda aşağı yönlü etkide  bulunabilir. Dolayısı ile, TL değer kaybının ancak daha belirgin bir kur atağına  dönüşmediği durumda yıllık enflasyonun ağustos’ta da baz etkisi ve KDV indirimi  ile geriledikten sonra yatay seyre geçerek yılı yüzde 10,0-11,0 aralığında  bitirmesi halen olası duruyor."

Merkez Bankası'nın doğrudan faiz artışı yerine, likidite ve  makroihtiyati sıkılaşmayı deneyeceği öngörüsünde bulunan Bürümcekçi, şunları  kaydetti:

"Merkez Bankası, Temmuz 2019’dan beri yaptığı üst üste indirimlerle 1  hafta vadeli repo faizini toplam 1575 baz puan düşüşle yüzde 8,25 seviyesine  çektikten sonra Haziran ve Temmuz toplantılarında faizleri sabit tutmuştu.  TCMB’nin son Enflasyon Raporu’nda da,2020 ve 2021 yıl sonu enflasyon tahminlerini  yukarı çektiği izlenirken, parasal sıkılaştırmaya ilişkin normalleşme sürecinin  seyrine bağlı olarak karar alınacağı ve Mart’tan itibaren uygulamaya alınan  destekleyici likidite adımlarının normalleşmeye göre aşamalı şekilde gözden  geçirilebileceği mesajı verdiği görülmüştü. Bankanın, enflasyon beklentilerindeki  yükselişin devamı ve TL’de değer kaybı baskısının korunması durumunda, ilk etapta  bankacılık sistemine sağladığı üç aya kadar varan vadedeki politika faizinin  belirgin altından sağlanan fonlamayı azaltarak ortalama fonlama maliyetini  kademeli olarak mevcut politika faizi civarına yükseltmesi beklenebilir. Ayrıca,  bireysel kredilere yönelik makroihtiyati sıkılaşma adımları da atılabilir. Buna  karşılık, çok zorunda kalınmadıkça politika faizinin artırılmasına yönelik bir  adımın görülmesi olasılığı düşük kalmaya devam edecektir."

"PANDEMİ ETKİSİYLE GELEN ARZ KESİNTİLERİ VE ARTAN BİRİM MALİYET BASKISI NİHAİ FİYATLARIN ARTIŞ HIZINI ETKİLEYEBİLİR"

Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan da pandemi etkisiyle gelen arz  kesintileri ve artan birim maliyet baskısının nihai fiyatların artış hızını  etkileyebileceğini belirtti.

Aslında, mevcut şartların iyileşmesi anlamında enflasyonun genel  görünümünde “baz etkisi” dışında somut bir argüman görünmediğini aktaran Erkan,  "Maliyet etkenleriyle eşleştirdiğimiz zaman da şu anda etkin olan talep  enflasyonu baskısının da geri çekilmesinin enflasyonda kayda değer bir düşüş  yaratmayacağını öngörüyoruz." ifadelerini kullandı. Erkan, Merkez Bankası'nın enflasyonla alakalı endişelerinden dolayı faizleri indirmeyi kestiğini ve Enflasyon Raporu’nda da beklentilerini yukarı revize ettiğini anımsatarak, "Biz bu tahminlere ilişkin risklerin de yukarı yönlü olduğunu düşünüyor ve yıl sonunda çift haneli enflasyon bekliyoruz. Merkez Bankası’nın bir sonraki toplantısı 20 Ağustos’ta gerçekleşecek. Bu aşamada, enflasyonun genel görünümü ve negatif reel faiz pozisyonu itibariyle daha fazla faiz indirimi çok olası görünmüyor. " değerlendirmesinde bulundu.