Yeni tip corona virüs (Kovid-19) nedeniyle önemli kısıtlamaların uygulamaya alındığı nisanda, işsizlik oranı yüzde 12,8`e düştü.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı işsizlik rakamlarına  göre işsizlik nisan ayında geçen yılın aynı dönemine göre 0,2 puan azalarak yüzde  12,8'e inerken, tarım-dışı işsizlik yüzde 14,9'a geriledi.

Analistler, nisanda Kovid-19 salgınıyla mücadelede alınan önemli  kısıtlamalara rağmen işsizlik oranlarında gözlemlenen gerilemede, istihdam  artışından çok, iş gücüne katılım oranındaki düşüşün önemli rol oynadığını ifade  ediyor.

İş gücü nisanda geçen yılın aynı dönemine göre 3 milyon 15 bin kişi  azalırken, iş gücüne katılım oranı da 5,7 puan azalarak yüzde 47,2 seviyesinde  gerçekleşti.

İŞSİZLİKTE İŞ GÜCÜNE KATILIM ORANI BELİRLEYİCİ OLDU

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin  yaptığı değerlendirmede "İşsizlik oranındaki değişimin mevsimselliğin  gerektirdiği belirgin düşüşe göre sınırlı kaldığı görülmektedir. Sınırlı da olsa  gerileme gösterebilmesinde ise istihdamın gücünden çok iş gücüne katılım oranının  yine belirgin gerilemesi etkili olmuştur." ifadelerini kullandı.

Nisan ayında istihdamın aylık 519 bin, iş gücünün ise 716 bin düşüş  gösterdiğini ve bu durumun işsiz sayısının 196 bin azalmasını sağladığını  belirten Bürümcekçi, tarım-dışı istihdamın ise yıllık yüzde 9 azalarak 2005'den  bu yana yayınlanan serinin en sert düşüşünü kaydettiğini vurguladı.

Bürümcekçi, işsizlik oranlarının mevsimsel olarak gerilediği bir  dönemde olunduğuna ve mevsimsellikten arındırılmış verilerin işsizlikteki trendi  açıklamada daha etkili olabileceğine dikkati çekti.

Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranının nisanda yüzde 13,8'e,  tarım-dışı işsizliğin yüzde 16,1'e yükseldiğini kaydeden Bürümcekçi, şu  değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye ekonomisinde 2012-2017 döneminde aylık ortalama 70 bin  kişilik güçlü sayılamayacak bir tarım dışı istihdam artışı yakalanmıştı. 2018  yılında ise resesyonla beraber aylık ortalama 24 bin azalış kaydedilirken, geçen  yıl ise, aylık ortalama 18 bin artış gözlenmişti. Ancak son dört aydır düşüş  eğiliminde ve nisan ayında 934 bin kişi ile 2005’den beri yayınlanan serinin  ikinci en sert düşüşüne işaret etti, ilk çeyrekteki ortalama aylık istihdam kaybı  ise 446 bin olmuştu. Bu durumun işsizlik oranlarına yansımasını ise iş gücüne  katılım oranının yüzde 47,5 ile Eylül 2012’den beri en düşük seviyesine inmesi  engelledi."

KOVİD-19 SÜRECİNİN UZAMASI EKONOMİYE CİDDİ ZARAR VEREBİLİR

Haluk Bürümcekçi, ilk vakanın görüldüğü marttan itibaren öncelikle  hizmetler sektöründe olmak üzere ekonomik aktivitede ani duruş yaşandığını  hatırlattı.

Bir çok şirketin işten çıkarma, ücretsiz izin ve kısa çalışma ödeneği  seçeneklerine yöneldiğini anlatan Bürümcekçi, kısa çalışma ödeneği başvurularının  hızla 3 milyonu aştığı ve hükümetin işten çıkarmaları üç aylığına yasaklayarak  ücretsiz izin seçeneğini de devreye aldığı ve son olarak bu uygulamaları bir ay  daha uzattığını söyledi.

Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"10 Mart’tan bugüne işten çıkarılanlar hariç diğer uygulamalardan  kaynaklı istihdam kaybı veya eksik süre istihdamlar TÜİK’in işsizlik verisine  yansımayacağa benzemektedir. Zira, TÜİK’in metodolojisine göre, ücretli ve maaşlı  çalışan ve çeşitli nedenlerle referans döneminde işlerinin başında bulunmayan  fertler; ancak 3 aydan kısa süre içinde işlerinin başına geri döneceklerse veya  işten uzak kaldıkları süre zarfında maaş veya ücretlerinin en az yüzde 50 ve daha  fazlasını almaya devam ediyorlarsa istihdamda kabul edilmektedir. Sürecin uzaması  durumunda ise işsizlik oranlarında ani sıçrama görülebilir, bu bağlamda 14,5  milyon kişi ile toplam istihdamın yüzde 57’sini oluşturan hizmetler sektörünün  kısa vadede uğradığı ciro kaybını ne ölçüde kendi istihdamına yansıtacağı kritik  olacaktır."

YILIN İKİNCİ YARISINDAKİ TOPARLANMA İLE İŞSİZLİK AŞAĞI GELECEK

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener de Kovid-19  salgını sebebiyle bazı işletmelerin üretimlerine ara vermeleri, bazı işletmelerin  ise düşük kapasite ile çalışmalarının istihdam oranında önemli azalmaya sebep  olduğunu kaydetti.

Ancak haziran ayıyla birlikte kısıtlamaların kaldırılmasının ekonomik  veriler üzerinde etkisinin görülmeye başlanacağını belirten Şener, "Banka  kredilerindeki hızlı artış, ve hükümetin pandemiyle ilgili aldığı ekonomik tedbir  paketleri, mayıs ayından itibaren toparlanan ekonomik aktiviteler, yılın ikinci  yarısı için olumlu beklentileri artırmaktadır." ifadelerini kullandı.

Şener, yüzde 24,4 seviyesinde bulunan genç işsizlik oranının  Türkiye'nin katma değeri yüksek alanlardaki ilerleyişine önemli engel teşkil  ettiğini, bu oranı aşağı çekecek düzenlemelerin orta ve uzun vadede bir çok makro  ekonomik veriyi pozitif yönde etkileyeceğini bildirdi.